Waarderend communiceren: een nieuw perspectief dat direct toepasbaar is!

Artikel van  Babbage Company, n.a.v. workshop Waarderend Communiceren van Regina van de Berg

Na een seizoen van digitale webinars en de aftrap van Wil Michels in de Babbage Academy, stond vorige week de tweede bijeenkomst alweer op de agenda. Op dinsdag 22 september jl. kwam een groep van 15 communicatieprofessionals bij elkaar in het prachtige Rosarium in het Amstelpark om met elkaar de workshop ‘Waarderend Communiceren’ te volgen. Onder de inspirerende leiding van Regina van de Berg.

Nadat iedereen coronaproof was ontvangen met drankjes en broodjes in de chique lobby van het Rosarium kon de workshop van start gaan. In de Conferencezaal namen we plaats, uiteraard met 1,5 meter afstand tussen alle aanwezigen. Na de introductieronde was direct duidelijk dat de groep bestond uit professionals uit alle lagen en disciplines van het communicatiedomein.

Interactief: je passie in een #tweet!
De workshop begon direct volop interactief. In een korte intro opdracht werd de deelnemers gevraagd om met hun buurman/vrouw 5 minuten in gesprek te gaan over zijn/haar grootste passie. Om daar vervolgens een tweet over te schrijven. Een originele manier om de workshop in te leiden en tevens erg goed om elkaar iets beter te leren kennen. Er kwamen leuke en inspirerende tweets ten gehore en het was mooi om te zien hoe iedereen probeerde de passie van de ander zo oprecht mogelijk te verwoorden. Direct was de rode draad van de workshop zichtbaar: ‘waarderend communiceren.’ Door middel van visuele slides en een boeiende stijl van vertellen nam Regina ons mee in haar verhaal. De hoofdvraag: hoe kun je waarderend onderzoeken? Hoe draai je de communicatie zo om dat je niet focust op de problemen, maar op wat wél goed gaat? Hoe stel je vragen die niet direct weerstand, maar juist optimisme en energie opwekken? Regina gaf nieuwe inzichten en manieren over hoe dit aan te pakken: ga eens met iemand in gesprek over positieve voorbeelden, laat iemand een verhaal vertellen waar hij trots op is. Waarschijnlijk krijg je heel andere dingen te horen en krijg je input voor originele oplossingen. En juist daar kan je dan weer verder op bouwen!

Van ‘pestprotocol’ naar ‘respectprotocol’
Probleemanalyse is het uitgangspunt bij de start van een communicatieplan. Waarderend Communiceren gaat verder dan naar het probleem kijken: de kracht van verhalen en waarderende gesprekken staan centraal en helpen om teams, organisaties en individuen op een positieve manier in beweging te krijgen. Hoe dat in zijn werking gaat, liet Regina zien aan de hand van het probleem ‘pesten op school”. De eerste stap van Waarderend Onderzoeken is het bepalen van een positief geformuleerd thema: ‘omgaan met pesten op school wordt ‘respectvol met elkaar omgaan’. Vervolgens ga je via interviews (met teamleden, of in dit geval met leerlingen, ouders en docenten) op zoek naar verhalen en voorbeelden van wanneer het wél goed ging: wanneer gingen we respectvol met elkaar om? Uit al deze verhalen haal je de positieve voorbeelden en kun je verbeelden hoe de ideale situatie er uit ziet, wanneer de positieve verhalen dagelijkse realiteit worden. Vervolgens maak je een plan hoe je tot die realiteit kunt komen. Wie zijn belangrijke stakeholders en welke middelen heb je hiervoor nodig? Tenslotte zet je deze plannen om in daden en ontstaat er een waarderend systeem. “Vergeet niet: het is een cyclus. Dus blijf verhalen uitwisselen over successen, blijf elkaar bevragen,” aldus Regina.

Direct toepasbaar
De groep werd vervolgens aan de gang gezet: alle deelnemers schreven op een post-it een ‘probleem’ waar zij mee te maken hebben, om vervolgens te onderzoeken op een waarderende manier wat de oplossing zou kunnen zijn.* De vraagstukken uit de praktijk werden behandeld en het was interessant om te zien dat er nieuwe inzichten ontstonden over hoe deze vraagstukken aan te pakken. Het werd duidelijk dat, ondanks de verschillende expertises, werkgevers en projecten van de deelnemers, er veel raakvlakken zijn tussen ieders persoonlijke ervaringen. Door de actuele voorbeelden, het interactieve karakter van de avond en een bevlogen workshop leidster zag je dat de deelnemers steeds enthousiaster werden over de methode. Na afloop werd aan iedere deelnemer gevraagd een post-it op de deur te hangen met daarop geschreven wat zij die avond hebben meegekregen: ‘Van probleem naar perspectief’, ‘Anders nadenken over hoe ik vragen stel’ en ‘Waarderend is niet oordelend maar juist dromen ophalen’. En wat moet het leuk geweest zijn voor Regina om te horen “dit ga ik morgen meteen zelf gebruiken”!

Tijdens de afsluitende borrel was er genoeg tijd om te netwerken. Terwijl iedereen netjes op afstand bleef werden er nieuwe connecties gelegd, praktijkervaringen uitgewisseld en nagepraat over de workshop. Een zeer leerzame, interactieve en geslaagde 2e workshop!

Wil je meer weten over Waarderend onderzoeken (Appreciative Inquiry) en Waarderend Communiceren? Regina tipt het boek: ‘Werkboek Appreciative Inquiry’ van Robbert Masselink. Of lees Regina’s artikel over Waarderend Onderzoeken. Heb je zelf een mooi voorbeeld, dan horen we dat graag!